Байгал хамгаалал, Шашин шүтлэг

Байгал хамгаалахад шашин онцгой үүрэг гүйцэтгэсээр ирсэн. Одоо сөрөгөөр нөлөөлөх нь ихсэж...

1. Отгонтэнгэр уулын хормойд сунаж мөргөх тавцан хийж, сууж архидах ширээ ч бэлдэж... хогийн сав алга. Бадар хундага нууранд гуйлтаа хэлээд хадаг хийж байх юм. Хадаг нь ариухан, будаггүй л байдаг байгаа даа. Овооноос дээш эмэгтэй хүн явж болдоггүй гэнэ. Гэхдээ манай улсын томчууд ихэнх нь эрэгтэй авгайтай бололтой. Бүгд дээш явцгаасан гэнэ.
2. Миний төрсөн нутаг Увс аймгийн Малчин суманд Баянхайрхан гэж орой дээрээ 2 овоотой, морь уралдах, бөх барилдах талтай, нууртай сайхан уул бий. Намайг бага байхад хүүхэн сахиустай уул гэж л өвгөд ярьдаг байв. Гэтэл одоо овоо дээр нь эмэгтэй хүн гарахаа болчихож. Бусад уулын шүтлэгээс хуулбарлан мухраар сүсэг зохиож яаж болохов дээ.
3. Цэнхэрийн агуй дотор нилээд том овоо бариад хадаг, өнөө архины шил, таягаа л тавьчихаж. Түүхэн ач холбогдолтой агуй болохоос ... Энэ агуй тэр овооноосоо ах байлгүй дээ. Шүтнэ шүтнэ гэхэд хэтэрч байнаа.
4. Цэнхэрийн агуй доторх зургийг тодруулж байгаа нь энэ гээд захаар нь тойруулаад будчихсан байна. Уул нь хамгаалж байгаа байх л даа. Ээ халаг. Тэнэгийн дотор мөн харанхуй яа. Овоо барьж мухраар сүсэглүүлэхийн оронд түүнд гар ч хүрч болохгүй. Тэгвэл наадах чинь дахиад хэдэн мянган жилдээ арилахгүй гэдгийг л ойлгуулсан бол яалтай.
5. Хөдөөгөөр явж байхад харгана, мод, гүүрний хашлага, тугал бярууны хүзүүвч гээд хадаг хэрэглэдэггүй зүйл алга болж. 90-ээд он хүртэл хадаг ховор, нэр хүнд нь өндөр байсан. Одоо тэрэн шиг хямд, үнэ хүндгүй юм алга. Хайран мөнгө, хайран байгал.
6. Аавдаа, уулдаа, нутагтаа, сум, сургуулийн ойдоо зориулан суварга барих болж... Буяны дээд буян ч бас л хадаг шиг болчих вий.